احمد خوش نیت[1]
چکیده
سینما، هنری پیچیده است. چراکه میتوان آن را تقریبا تلفیقی از تمامی هنرهای قبل از خودش به اضافهی موارد تکنیکی و مهارتی بسیار دانست. از اواسط دههی 1920، سینما به عنوان هنری بدیع در کنار ادبیات، نقاشی، تئاتر و موسیقی مورد توجه چشمگیر منتقدان هنری قرار گرفت. در این میان فیلم کوتاه به عنوان اقدامی اساسی در شکلگیری سینما از جایگاه والایی برخوردار است. فیلمها، طی تاریخ تحولشان به تدریج پیچیدهتر شدند. به صورتی که از نظر تنوع در «علم بیان» وسعت بیشتری یافتند. «علم بیان» در ادبیات، ایراد معنای واحد به طرق مختلف است، مشروط بر اینکه اختلاف آن طرق مبتنی بر تخییل باشد، یعنی لغات و عبارات به لحاظ خیالانگیزی متفاوت از یکدیگر باشند. این مقاله تلاش میکند با سیری در تحقیقات و آموزههای مرتبط با شیوههای بیان مشترک بین سینما و ادبیات که توسط اساتید و پژوهشگران ایرانی در رشتهی ادبیات، سینما و تصویر متحرک (انیمیشن) انجام گرفته، وجوه اشتراکی در بکارگیری این شیوههای بیان میان بعضی از فیلمهای بلند زنده و فیلمهای کوتاه تصویر متحرک یکی از فیلمسازان معروف کشور چک (یان شوانکمایر) بیابد و بر این اساس وجود رابطهای نَسَبی و خویشاوندی میان فیلمهای بلند و کوتاه را به اثبات برساند.
کلمات کلیدی: علم بیان، فیلم بلند، فیلم کوتاه، یان شوانکمایر، تصویر متحرک
[1] دانشجوی کارشناسی ارشد رشتهی تصویر متحرک، دانشگاه هنر، دانشکده سینما و تأتر.