یکی از دغدغه‌های اصلی فعالان و فیلمسازان سینمای کوتاه، رسیدن به نوعی ثبات در «جشنواره فیلم فجر» است.
به‌گزارش روابط عمومی انجمن سینمای جوانان ایران به نقل از خبرگزاری پانا، فراخوان چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر به دبیری مسعود نقاش زاده روز 19 آبان ماه 1400 در «بخش‌های فرهنگی» و «بخش‌های رقابتی» منتشر شد. برنامه‌های فرهنگی جشنواره فیلم فجر، شامل گنجینه‌های سینمای ایران، همایش‌های علمی سینمای ایران، نشست‌های مطبوعاتی سینمای ایران و بزرگداشت و نکوداشت سینماگران ایران است و برنامه‌های رقابتی جشنواره فیلم فجر نیز همچون هر دوره شامل چشم‌انداز سینمای ایران و تبلیغات سینمای ایران است. در بخش «چشم‌انداز سینمای ایران» که با هدف شناسایی، معرفی و تحسین برترین و ارزشمندترین آثار و دستاوردهای فرهنگی، هنری، فنی و حرفه‌ای در سینمای ایران، مسابقه «فیلم‌های سینمای ایران یا سودای سیمرغ»، «مسابقه فیلم‌های مستند سینمایی» و «مسابقه فیلم‌های کوتاه داستانی» برگزار خواهد شد.
چالش‌های «فیلم کوتاه» در «فجر» چیست؟
در گزارش پیش‌رو درصدد هستیم تا یکی از مسائلی که هر ساله سینمای کوتاه و فیلم‌های کوتاه برای حضور در جشنواره فیلم فجر با آن مواجه هستند، مورد خوانش قرار دهیم و از برخی نظرات را در این رابطه برشمریم.
آنچنان که در فراخوان چهلمین جشنواره فیلم فجر آمده است، فیلم‌های متقاضی شرکت در بخش «مسابقه فیلم‌های کوتاه داستانی» باید دارای پروانه نمایش از سازمان امور سینمایی و راه یافته به بخش مسابقه سی و هشتمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کوتاه تهران باشند. همچنین باید دارای مدت زمان نمایش حداقل ۳ و حداکثر ۱۵ دقیقه باشند.
اعمال محدودیت زمانی برای پذیرش فیلم‌های کوتاه در جشنواره فجر، چندین سال است که مورد انتقاد فیلمسازان و هنرمندان قرار می‌گیرد که هر ساله با نزدیک شدن به این بزرگترین رویداد سینمایی کشور، نظراتی در رابطه با آن مطرح می‌شود اما راه‌حلی برای آن ارائه نمی‌شود یا اینکه مسئولان امر به این امر توجهی نمی‌کنند و روال پیشین را ادامه می‌دهند. البته این موضوع در سال‌های اولیه اعمال این قانون زیاد مورد توجه فیلمسازان قرار نمی‌گرفت، چراکه «سینمای کوتاه» مدت زمانی بالغ بر 7 سال از «فجر» کنار گذاشته شده بود و شاید تنها دغدغه مدیران سینمایی و فیلمسازان کوتاه برگشت به بزرگترین رویداد سینمایی کشور بود که این مهم، در سی و پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر تحقق پیدا کرد. از این رو است که شاید بتوان سینمای کوتاه را یکی از مظلوم‌ترین شاخه‌های سینمایی در کشور برشمرد، چراکه هر در دوره دستخوش تغییرات و چالش‌هایی می‌شود و فعالان این سینما، یکی از دغدغه‌های اصلی‌شان رسیدن به نوعی ثبات در «جشنواره فجر» هستند.
تأکید خدابخش بر رسیدن به نوعی ثبات در حضور فیلم‌های کوتاه در «فجر»
عماد خدابخش تدوینگر سینما در گفت‌وگوبا خبرنگار پانا درباره وضعیت فیلم‌های کوتاه در جشنواره فیلم فجر که عموماً در فراخوان محدودیت زمانی دارند، بیان کرد: به اعتقاد من موردی نظیر محدودیت زمانی اتفاقی است که سال‌ها روی آن نظرهای متفاوتی وجود داشت اما چیزی که طی چند سال اخیر به عنوان قانون در نظر گرفته شده است، باید حفظ شود و اینکه هر سال با توجه به شرایط فیلم‌ها و جشنواره، قانون مدام تغییر کند سبب می‌شود حق فیلمسازان تضییع شود و همچنین دچار سردرگمی شوند.
نجاتی: نیم نگاهی به فیلمسازان کوتاه در فجر شود
سعید نجاتی فیلمساز سینمای کوتاه که سیمرغ فیلم کوتاه سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر را در کارنامه دارد، نیز در گفت‌وگو با پانا درباره اعمال محدودیت زمانی برای فیلم‌های کوتاه در «فجر» بیان کرد: زمانی بود که به دلیل برخی سوء مدیریت‌ها، حضور فیلم کوتاه در جشنواره فیلم فجر منتفی شد اما خوشحالم که پس از آن دوره کذایی، دوباره فیلم کوتاه به «فجر» بازگشت. امیدوارم فیلم کوتاه در جشنواره فیلم فجر جایگاه خودش را داشته باشد و در بخش جنبی قرار نگیرد. اما در مورد محدودیت زمان معتقدم وقتی که تعداد زیادی از دوستان فیلمساز، زمان فیلم‌هایشان بالای 15 دقیقه است و 30 دقیقه زمان مناسبی برای اغلب فیلم‌های کوتاه است، فکر می‌کنم بد نباشد نگاهی به طیف فیلمساز کنند.
وی همچنین بیان کرد: البته هر جشنواره‌ای قوانین خودش را دارد و کسی نمی‌تواند به صراحت بگوید این قوانین ضربه زننده است اما در حال حاضر و شرایطی که فیلمسازان، فیلم‌های بالای 15 دقیقه دارند شاید بهتر باشد، نیم نگاهی به آنها شود.
شمس: شیوه حضور فیلم‌های کوتاه در «جشنواره فجر» تغییر کند
امید شمس فیلمساز سینمای کوتاه که امسال در چهلمین جشنواره فیلم فجر با اولین فیلم بلند خود حضور خواهد داشت، درباره فراخوان فیلم فجر برای فیلم‌های کوتاه با محدودیت زمانی 15 دقیقه، نظری متفاوت داشت و لزوم پوست اندازی جشنواره فجر در حوزه فیلم کوتاه را خواستار شد و به خبرنگار پانا گفت: جشنواره‌های زیادی هستند که محدودیت زمانی یکی از شرایط آنها برای حضور در آن رویداد است اما به نظر من در جشنواره فیلم فجر که ساختاری برای تصمیم‌گیری در حوزه فیلم کوتاه ندارد و به نوعی هیات انتخابی نیز برای فیلم‌های کوتاه ندارد و از برگزیده‌های جشنواره فیلم کوتاه تهران برای حضور دعوت می‌کند، روال درستی نیست که محدودیت زمانی قرار می‌دهد.
وی تصریح کرد: به اعتقاد من، جشنواره فیلم فجر باید به نوعی در حوزه سینمای کوتاه پوست اندازی کند؛ باید فراخوان مجزایی برای فیلم‌های کوتاه دهد و هیات انتخاب خودش را داشته باشد که فیلمسازان برای حضور در آن برنامه‌ریزی کنند اما وقتی فیلم‌های منتخب دیگر جشنواره معتبری را به حضور می‌پذیرد، اعمال محدودیت زمانی درست نیست.
گذشته از این دیدگاه‌ها که هر ساله در فضای رسانه‌تی نیز بسیاری شبیه به آنها را می‌شنویم، برخی تغییرات در خلال برگزاری جشنواره، از سوی مسئولان «فجر» بر سینمای کوتاه حادث می‌شود، برای مثال در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر که هنوز کرونا نبود، فیلم‌های کوتاه و مستند در سانس‌های پایانی به نمایش در می‌آمدند و نشست خبری برای آنها برگزار نشد. در دوره سی و نهم جشنواره فجر که دنیا دچار پاندمی کرونا بود و تعداد مراجعه‌کنندگان به سینما نیز کاسته شده بود، جشنواره فیلم فجر مابین دو موج کرونا در سینماهای رسانه و سینماهای مردمی برگزار شد اما برای فیلم‌های کوتاه و مستند هیچ زمان اکرانی در نظر گرفته نشد!
امیدواریم در دوره پیش‌رو که چهلمین سال برگزاری بزرگترین رویداد سینمایی کشور است، شاهد اتفاقات خوبی برای سینما کوتاه و همچنین مستند باشیم و به کمترین دغدغه‌های فیلمسازان این حوزه‌ها نیز توجه شود.
وی همچنین گفت: فیلمسازان برای اینکه خودشان را به جشنواره فجر برسانند، برای فیلم‌هایشان اعمال تغییرات می‌کنند تا با آن شرایط سالانه‌ای که از سوی دبیرخانه فجر اعلام می‌شود، همسو باشند که به نظر من ضربه به فیلم‌ها وارد می‌شود.
خدابخش تاکید کرد: به اعتقاد من، باید از سوی دبیرخانه جشنواره فیلم فجر به یک عدد و زمان کارشناسی شده برای فیلم‌های کوتاه برسند و پس از اجماع و کارشناسی همه جانبه، همان میزان زمان فیلم‌های کوتاه اعلام شود. خاطرم است سال‌های گذشته با کارشناسی و ورود انجمن فیلم کوتاه ایران به میزان زمان مشخصی رسیدند اما متاسفانه در دو سال اخیر قانونی در این مورد اعلام نمی‌شود و فیلمسازان در فیلم‌ها دست می‌برند.
