وثوق‌نیا چیستی زندگی را موضوع عکاسی معاصر عنوان کرد و گفت: عکاسی به من یاد داد که زندگی چیست و من به واسطه عکاسی فهمیدم جهان جای پیچیده‌ای است.
به گزارش روابط عمومی انجمن سینمای جوانان ایران، مهدی وثوق‌نیا در کارگاه مروری بر سیر تحول مجموعه عکس‌های مستند که در دومین روز پنجاه‌‌وهفتمین جشنواره منطقه‌ای سینمای جوان «شبدیز» برگزار شد، گفت: این که یک عکاس به چه دلیل مجموعه عکس کار می‌کند، اولین موضوعی‌‌ست که اهمیت دارد. از آنجا که عکس ماهیت صحنه در لحظه است و گسستی در پیوستار زمان محسوب می‌شود، مجموعه عکس تلاش می کند این ضعف مقطی بودن را برطرف کند و به شکل پیوستاری تبدیل کند که به هم متصل هستند.
آشنایی با اولین عکاسان مستند
وثوق‌نیا از جاکوب ریس و مجموعه عکسش به نام نیمه دیگر چگونه زندگی می‌کنند به عنوان اولین کار مستند نام برد و گفت: در این مجموعه، دوربین سهم یک طبقه اجتماعی مهاجر در جامعه مدرن را نشان می‌دهد که عکس‌ها از یکدیگر منفک هستند و در ادامه هم نیستند. این مجموعه تنها به طبقه زیرین اجتماع توجه کرده است. نمایش آدم‌های فقیر، مهاجران و کودکان از جمله خصوصیت این عکاس است.
وی به مجموعه عکس جان تامسون اشاره کرد و افزود: خیابان‌های لندن زندگی در خیابان‌های لندن را نشان می‌دهد و در این عکس‌ها اتفاقاتی را می‌بینیم که روال در آن‌ها وجود ندارد. بیشتر تک عکس‌هایی هستند که به یک مجموعه تبدیل شده‌اند.
این مدرس، اوژن آتژه را شخصی عنوان کرد که زیبایی شناسی‌اش در عکاسی دنیا سایه انداخته است و ادامه داد: یکی از نکاتی که در مجموعه عکس‌های قدیمی بود تعداد بیشتر آن‌ها بود اما در حال حاضر تعداد عکس‌ها براساس روایت تعیین می‌شوند. شکل تعداد عکس‌ها در گذشته و حال متفاوت است به این دلیل که در گذشته انسجامی میان عکس‌ها وجود نداشت.
وثوق‌نیا یکی از شاهکارهای عکاسی مستند را آمریکایی‌ها اثر رابرت فرانک عنوان کرد و اضافه کرد: این مجموعه نوعی سنت ایجاد کرده است و گسستی میان نسل‌ها را نشان می‌دهد. این عکس‌ها در دورانی به وجود می‌آید که عکاسی مستند را تغییر می‌دهد، از فقر فاصله گرفته و از زندگی سطحی و عادی آدم‌ها می‌گوید.
وی تصریح کرد: آمریکایی‌ها، شما را به این چالش دعوت می‌کند که رفاه انسان را به سمت روزمرگی می‌برد. عکس‌های این مجموعه ماشین، چهره‌ها، سیاه‌پوست‌ها و تفاوت‌ها را نشان می‌دهد. ماشین به عنوان یکی از مهمترین لذت‌های امریکایی‌ها، فرسوده و پرچم نیز تحقیرآمیز به نمایش گذاشته شده است. در این مجموعه درگیر این موضوع خواهیم بود که انسان با فلسفه زیستنش درگیر است.
این عکاس با اشاره به اینکه در گذشته رنج دیگران نمایش داده می‌شد و امروزه این نگاه تغییر کرده است، افزود: زمانی‌که دوربین به سمت نقد مدرنیته می‌آید احساس مخاطب را تغییر می‌کند. موضوعی که در مجموعه عکس‌های سال‌های اخیر وجود دارد این است که برنامه‌ریزی و نظریه پشت مجموعه‌ها وجود دارد.
وی به ژوزف کودکا و مجموعه عکسش با عنوان کولی‌ها اشاره کرد و ادامه داد: این مجموعه که بسیار تامل‌برانگیز است یازده سال طول کشید. کارهای این عکاس بیشتر تصویری و مقدس هستند ونوعی رهایی دارند که از زندگی می‌آید.
وثوق‌نیا با بیان اینکه لی‌فریدلند در مجموعه‌ای با عنوان یادمان‌های امریکایی در تلاش است که جهان را پیچیده نشان دهد، گفت: این عکاس با همپوشانی، لنزها و زاویه‌های عجیب و غریب نوعی عکاسی می‌کند که جهان را پیچیده نشان دهد و امریکا را با اشیا به نمایش می‌گذارد.
وی تصریح کرد: لی‌فریدلند ازعناصر زمان و مکان در معنای عکس‌هایش بسیار استفاده می‌کند و عکس‌هایش پر از پلان‌های مختلف است.این عکاس تنها به موضوع نمی‌پردازد و به ترکیب‌بندی و زمان‌بندی اهمیت می‌دهد. پنهان‌سازی و پیچیدگی‌هایی که در کارهایش وجود دارد بسیار دارای اهمیت است و عکاسی معاصر بسیار وامدار اوست.
این مدرس، گری وینوگراند را عکاسی دانست که روی عدم تعادل دنیای معاصر تاکید می‌کند و افزود: این عکاس در کارهایش به حاشیه و کادرها اهمیت می دهد و مجموعه مهمی با عنوان عنوان روابط اجتماعی دارد که در آن دنیای تراژدی-کمدی را نشان می‌دهد.
انواع مجموعه عکس در شکل عکاسی مستند – مطبوعاتی
این عکاس با اشاره به اینکه عکس نمی‌تواند تمام واقعیت باشد و برشی‌ست از واقعیت، افزود: امروزه عکاسی مستند به سمت عکاسی هنری و تالیف رفته است ومی‌توان گفت به نوعی حدیث نفس عکاس را مطرح می‌کند.
وثوق‌نیا گزارش تصویری، مقاله‌ی تصویری و داستان تصویری را سه شکل عکاسی مستند عنوان کرد و توضیح داد: گزارش تصویری نوعی رپورتاژ است و نگاه جانبدارانه ندارد. عکاس گزارشگری صرف است و حکمی را صادر نمی‌کند. مقاله‌ی تصویری سازماندهی تصاویر حول یک موضوع است ویک پدیده را نشان می‌دهد. در این شکل عکاسی، عکاس به شدت نگاه شخصی دارد، صاحب‌نظر و تحلیلگر است، برداشت جدیدی به مخاطب می‌دهد و ماجرایی را ثابت می‌کند.
وی تصریح کرد: در داستان تصویری عکاس از یک نقطه شروع می‌کند و به نقطه پایان می‌رسد. اینگونه عکاسی روایتی دارد که در آن آرامش، اوج و آرامش وجود دارد. سلسله عکس‌ها دارای اهمیت است.
وثوق‌نیا رنگ را در مجموعه‌های عکاسی معاصر دارای اهمیت بسیار دانست و اضافه کرد: در واقع رنگ استفاده هوشمندانه از امکانی است که ما در عکاسی داریم. رنگ می‌تواند عکس را به تجربه زیستی نزدیک کند. تجربه رنگ تنها رنگی بودن عکس نیست بلکه رنگ‌ها دارای معانی هستند و به کار شما فرم می‌دهند.
این عکاس از الک ثوت به عنوان یکی از عکاس‌های مهم معاصر نام برد وادامه داد: خوابیدن در حاشیه می‌سی‌سی‌پی مهمترین مجموعه عکس این عکاس محسوب می‌شود و در این مجموعه داستان امریکای معاصر و تاثیری که اشیاء در زندگی انسان‌ها دارند را نشان می‌دهد. در واقع در تک عکس‌های وی یک داستان وجود دارد و در کلیات‌شان داستانی بزرگ‌تر جاری‌است.
وثوق‌نیا با اشاره به اهمیت خوانش عکاس افزود: عکاس امروزی اگر خوانش عکس را بلد نباشد در سطح می‌ماند.
اودر ادامه با نمایش مجموعه‌ای از مایکل وولف با عنوان فشردگی توکیو که شامل عکس‌هایی از مترو توکیو است، به تشریح ویژگی‌های آن پرداخت و گفت:وولف همواره بخشی از فلز درهای مترو را در کادر نگه داشته تا ضمن حفظ هماهنگی مجموعه به سردی فضا کمک کند.
این مدرس مطالعه و دیدن مجموعه عکس‌های مختلف را از نیازهای عکاس امروز عنوان کرد و ادامه داد: عکاس‌ها باید تلاش کنند به جای فکر کردن بامغزشان با دوربین‌هایشان فکرکنند و سلسله‌وار با عکاسی برخورد کنند.
وثوق‌نیا در پایان تاکید کرد: به شدت خودتان را بشناسید. امروزه عکس‌های زیادی گرفته می‌شود اما عکاس، عکس خودش را نمی‌گیرد.عکاسی به من یاد داد که زندگی چیست و من به واسطه عکاسی از دنیا سر درآوردم و فهمیدم جهان جای پیچیده‌ای است.
در این کارگاه بیش از پانزده مجموعه عکس از عکاسان گذشته و حال را برای حاضران در این کارگاه به نمایش گذاشته شد.
