مسعود امامی عضو هیئت انخاب و داوری عکس جشنواره «شبدیز» در گفتوگو با ستاد خبری شصت و دومین جشنواره منطقهای سینمای جوان «شبدیز» نقطه نظراتش را بیان کرد. متن این گفتوگو را در ادامه میخوانید:
- عکــسهــا بیشــتر چــه ســبکی بودند و شــما بــرای داوری چــه مــاک هایــی در نظــر داشــتید؟
موضــوع بخــش مســابقه آزاد بــوده و البتــه توجــه بــه فرهنــگ بومــی و آئیــنها مــد نظر بــوده اســت.به همیــن دلیــل آثــار رســیده در زمینــههــای مســتند اجتماعــی، آئیــنهــا، طبیعــت، مینــیمــال، پرتــره و مفهومــی بوده و مــلاک داوری نگاهــی نــو، خاقیــت، ترکیببنــدی و جســارت در عکاســی بــوده اســت. آثــار در دو بخــش تــکعکــس و مجموعــه عکــس ارزیابــی شـد کــه البتــه در بخــش مجموعــه عکــس عکاســان توجــه زیــادی بــه ماهیــت مجموعــه عکــس نداشــتهاند. تــکعکــسهــا در بســیاری از مــوارد چشــمنــواز هســتند و ویژگــی اصلــی تــکعکــسهــا بــرای مخاطــب بــه ماننــد شــعر، دارای عنصــر خیــالپــردازی اســت.اما مجموعــه عکــس کــه عمدتــااز دل پــروژههــای عکاســی خلــق مــیشــود بــرای مخاطــب جهــان تــازهای را خلــق مــیکنــد کــه تــاکنــون بــا آن آشــنا نبــوده اســت. ایــن ویژگــی اصلــی و ماهیــت مجموعــه عکــس اســت کــه در آثــار مــورد ارزیابــی کمتــر دیــده مــیشــود.
- ســطح آثــار چطــور بودنــد و نیــاز عکاســان را بــرای بهتــر شــدن در چــه مــیبینیــد؟
ســطح آثــار بــه طــور کلــی متوســط بــوده، اگرچــه آثــار قابــل تعمقــی هــم داشــتهایــم. بــه نظــرم دلیــل عمــده ایــن اســت کــه عکاســان حرفــهای اســتانهــای شــرکت کننــده حضــور کــمرنــگتــری نســبت بــه دیگــر عکاســان داشــتهانــد. محفــل عکاســی و عکاســان در جشــنوارههــای اســتانی و منطقــهای در دهــههــای ۷۰ و ۶۰ بســیار گــرم و پرجــوش و خــروش بــوده و بســیاری از عکاســان حرفــهای امــروز ماحصــل آن دوران بــوده اســت. امــا اهمیــت عکاســی پــس از آن ســالهــا در انجمــن بــه تدریــج کــم و کــمتر شــد و ایــن موضــوع باعــث شــد که عکاســان، جشــنوارههــای ســینمای جــوان را کــه طــی ایــن ســالهــای اخیــر توجــه ویــژهای بــه بخــش عکــس داشــته را زیــاد جــدی نمــیگیرنــد. بــه نظــرم جــدی گرفتــن آمــوزش عکاســی و برگــزاری کارگاههــای آموزشــی در دفاتــر مــیتوانــد در آینــده ســطح کیفــی آثار را ارتقــاء دهــد. از دلایــل دیگــر ضعــف آثــار، ســهلالوصــول بــودن عکاســی دیجیتــال اســت. البتــه کــه مــن مخالفتــی بــا دنیــای دیجیتــال نــدارم بلکــه معتقــدم امکاناتی کــه این فــنآوری در اختیــار عــکاس قــرار مــیدهــد بــینهایــت و فــوقالعــاده اســت، امــا بایــد هوشــیارانه مراقــب بــود کــه ایــن قابلیــتهــای ویــژه در عکاســی دیجیتــال بــر شــعورمان فرمــان روایــی نکنــد.
- بــرای جــذب مخاطــب بــه عکاســی، جشــنوارههــا تــا چــه انــدازه موثرنــد؟
جشــنواره مهــمتریــن رخــدادی اســت کــه هــم آثــار هنرمنــدان در رقابتــی ســالم مــورد ارزیابــی قــرار مــیگیــرد و هــم مــیتوانــد از جمــع مخاطبــان بــه جمــع عــکاسهــا بیافزایــد. هنرمنــد و مخاطــب فقــط از طریــق جشــنوارههــا و گالــری مــیتواننــد بــر روی هــم اثــر بگذارنــد. ســوزان ســانتاگ منتقــد برجســته هنــر در جایــی مــی گویــد: تاثیــر هــر اثــر هنــری بســتگی بــه آگاهــی اجتماعــی و سیاســی مخاطــب دارد. تــا مخاطــب فهــم درســتی از جامعه و نهــادهای اجتماعی و دموکراســی و … نداشــته باشد، آثار هنــری فقــط لحظاتــی مــارا بــه خود مشــغول مــیکننــد.
- چقــدر بــه داشــتن دانــش، مطالعــه و پژوهــش در هنــر عکاســی اعتقــاد داریــد؟
یــک هنرمنــد عــکاس قبــل از هرچیــز بایــد دارای تفکــر و جهــانبینــی خاص خود باشــد تــا از دیگــران متمایــز گــردد و ایــن میســر نمــیشود مگــر بــه واســطه مطالعــات، دانــش و اطلاعــات و درک و فهــم عمیــق از اجتماعــی کــه در آن زیســت مــیکنــد. عکاســانی کــه در زمینــه مســتند ًخصوصــا اجتماعــی فعالیــت مــیکننــد بــه جهــت درک درســت و عمیــق ســوژههــای خــود نیازمنــد بــه مطالعــه و تحقیــق و پژوهــش هســتند. در هــر حــال بــه نظــرم اگر عکاســان در زمینــههــای مــردمشناســی، جامعــهشناســی، سیاســت، اقتصــاد، فلســفه، ادیــان و آئیــنهــا و … تحقیــق و مطالعــات بیشــتری داشــته باشــند در ترجمــان بصــری آنچــه کــه در ذهــن دارنــد، موفــقترنــد. ضمــن ایــن کــه هــر هنرمنــدی فقــط بــه واســطه مطالعــات گســترده اســت کــه مــیتوانــد از اثــری کــه خلــق کــرده اســت دفــاع کنــد.
- دنیــای عکاســی امــروز را چطــور مــیبینید؟
مــا در دنیــای امــروز در محاصــره تصاویــر هســتیم و بــه مــدد تصاویــر بــه زندگــی خــود معنــای تــازهای مــی دهیــم. عکــس بــه همه جــای زندگــیمــان رســوخ کــرده و تصــور دنیایــی بــدون تصاویــر نــا ممکــن شــده و ایــن موضــوع کار عکاســان حرفــهای را بــه مراتــب ســختتــر و پیچیــدهتــر مــیکنــد. عکاســی بــه لحــاظ تکنیکهــای فنی بســیار پیشــرفت کــرده امــا نــگاه درســت و فهــم دقیــق از محیــط پیرامــون مــان هیــچ تفاوتی بــا ســالهــای اختــراع عکاســی نــدارد. ابــزارهــا و تکنیــکهــا در عکاســی فقــط دانــش پایــه را تشــکیل مــیدهنــد و آنچــه کــه یــک عکــس را قابــل تعمــق و دیدنــی مــیکنــد نــگاه معرفتــی و هســتی شناســانهی هنرمنــد عــکاس اســت.