سینما و فیلم کوتاه و ذات پیدایش آن در توالی انقلاب صنعتی همیشه به عنوانی امری جذاب و سرگرمی‌ساز مطرح بوده و هست. تدابیر روایی اساساً در روایت سینما و فیلم کوتاه فضایی بالقوه در دنیای داستان‌گویی بنا نهاده است که در گذر زمان تجدید حیات سینما را رقم زده و از مرگ زودهنگام و یا نشستن گرد کهنگی برآن جلوگیری نموده است. اما به جرأت یکی از بزرگترین خطرات پیش روی سینما و فیلم کوتاه، غفلت از گونه‌ها و ژانرهای مختلف و دوری از تنوع در ساختار روایت و بی‌توجهی به «ژانر» در سینما و به‌ویژه فیلم کوتاه است.
فیلم کوتاه، در آستانه بزرگترین رویداد تحولی خود در قرن حاضر با سرنوشت نامعلومی چون شبکه‌های اجتماعی قرار دارد اما سهم آن به دلایل تمرکز بر یک یا نهایتاً دو ژانر در این حوزه بسیار ناچیز و کم خواهد بود. به این ترتیب روند فیلم‌ها به سمت یکدست بودن محتوا و در نهایت پدیده همسانی فرم خواهد رفت و این فرایند موجب دلزدگی و آزردگی مخاطب در مواجه با اثر هنری می‌شود.
باید به یاد داشته باشیم که تنوع کیفیت فنی فیلم‌ها، هیچ سنخیتی با بازتاب تدابیر روایی و ژانرهای مختلف ندارد و این آموزش غلط در فضای فیلم کوتاه و برگشت به مسائل فنی و بالا بردن کیفیت، تحت لوای حرفه‌ای‌گری و پرهیز از دانش قصه‌گویی در جهت لذت بردن از ذات روایی داستان و داستان‌گویی نیست.
واقعیت این است که حجم تولیدات و تمرکز بر یک یا نهایتا چند ژانر، نتوانسته است فیلم کوتاه سینمای ایران را هم‌پای فیلم‌سازان جهانی پیش ببرد و این ضعف و خلاء موجب نوعی نگرش سطحی از سوی سلیقه مخاطب‌محور شده که می‌توان از آن به عنوان سلطه تماشاگر و مخاطب در اثربخشی تولید یاد کرد. ذائقه مخاطب می‌تواند بر اساس گونه‌های مختلف فیلم و روایت شکل بگیرد و ژانر جذاب از نظر هنری زوایای متفاوتی را پیش روی او قرار دهد و این اصلاح ذائقه شاید بتواند در نوع نگاه و دید مخاطب و همچنین عنصر فرهنگ‌سازی که بستر همه توسعه‌ها در زمینه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و… است، اثر گذار باشد.
امروزه و بیش از پیش، سینما و فیلم کوتاه در جهت تاثیرگذاری بیشتر بر مخاطب در بدنه و نگاه خود به تنوع ژانر نیازمند است. جوامع پیشرفته در فضایی از گونه‌های مختلف فکری و قومی پیش می‌روند و در جهت دوری از نگاه تک‌بعدی در جامعه سینمایی و هنری، به مقوله ژانر با حساسیت بیشتری در حیطه کاربرد می‌نگرند.
در جشنواره بین‌المللی تهران نیز جای چنین فیلم‌هایی خالی‌ست و امید می‌رود این رویداد مهم سینمایی که ناخواسته جریان الگوسازی فیلم کوتاه را در پیش گرفته است با توجه به رویکرد تنوع‌بخشی به ژانرها و گونه‌های مختلف فیلم، بتواند سهم بسزایی در تجدید حیات دوباره فیلم کوتاه به‌سان سینمای آزاد و خلاق ایفا کند.
دوری از ژانرهای مختلف و کمبود شیوه‌های گوناگون بیانی در عرصه فیلم کوتاه محصولات تولیدی را در پوشه‌های کلیشه شده قرار می‌دهد که در گذر زمان تاریخ مصرف یافته و به‌دست فراموشی سپرده می‌شود؛ حال آن‌که تنوع ژانر و گونه‌های مختلف سینما، راه نجاتی خواهد بود برای پرهیز از سیطره دنیای تک‌بعدی.
- نوشتار: امید وفایی، فیلم ساز
