مدرس کارگاه فیلمنامهنویسی «شبدیز»: به ایده محرکتان وفادار بمانید
سعید عقیقی با تاکید بر اهمیت ایده محرک گفت: وظیفه ما به عنوان فیلمنامهنویس کوتاه این است که راه درست را از طریق ایده محرک پیدا کنیم.
به گزارش روابط عمومی انجمن سینمای جوانان ایران، سعید عقیقی در کارگاه فیلمنامهنویسی از ایده تا طرح:(دفترچه یادداشت فیلمنامهنویس) در جشنواره منطقهای شبدیز» بزرگترین مشکل فیمسازان کوتاه را فیلمسازی از روی کتابهایی دانست که برای فیلم بلند نوشته شدهاند و گفت: فیلم کوتاه الزامات و مشخصات خاص خودش را دارد کتاب «فیلم کوتاه از مفهوم تا تولید» نوشته «دان گرسکیس» کتاب مناسبی برای فیلمسازی کوتاه است.
وی با تاکید براینکه فیلمنامهنویس باید روی مشخصات فیلمنامه کوتاه به شکل کامل و واضح کار کند افزود: یک ایده متمرکز وجود دارد که از طریق ایده محرک یا شروع کننده گسترش پیدا میکند. نکته مهم این است که بسط دادن موضوع و ضربه نهایی یا پایان بندی باید در مسیر همان ایده اتفاق بیفتند.
این فیلمنامهنویس تصریح کرد: ایده محرک رخدادی است که داستان را به راه میاندازد و از آن به بعد مسئله داستان از طریق کشمکش اصلی پیش میرود. در هیچ ایده محرکی کسی نمیگوید چرا این اتفاق افتاده است اما نتیجهگیری اهمیت دارد. به طور منطقی بهتر است که ایده محرک در سه صحنه اول خودش را نشان دهد.
وی ادامه داد: از طریق ایدههای پراکنده میتوان به استاندارد ایده دو سطری رسید. نگارش دو سطری مسیر نهای داستان است و اولین نکتهای که باید به آن توجه شود؛ به این معنا که سطر اول حاوی ایده محرک داستان باشد و سطر دوم ضربه نهایی.
عقیقی در یک راستا نبودن ضربه نهایی و ایده اولیه را بزرگترین مشکل فیلمنامهنویسی کوتاه عنوان کرد و ادامه داد: ضربه نهایی منطقیترین شکل یک موقعیت است که وظیفه ما پیدا کردن این است. نکته مهم این است که اگر پایانی برای داستانتان پیدا نمیکنید باید به ایده محرکتان رجوع کنید. معمولا پایان در همان آغاز وجود دارد.
وی درباره چگونگی به دست آوردن ایده گفت: ایدههای عمقی اصولا در لحظات اولیه به دست نمیآیند. فیلمنامهنویس از طریق یک موقعیتی فضایی را میسازد و از طریق این فضاسازی ایده عمیق شکل میگیرد.
عقیقی با تاکید بر اهمیت استفاده از تجربه زیستی در نگارش فیلمنامه گفت: فیلمنامهای بنویسید که ترکیبی از تجربیات و مطالعه شما باشد و بخشی از نگاهتان به دنیا و زندگی را توضیح دهد. با این روش شکل و متد خلاقه نوشتن در شما رشد میکند و در ادامه میتوانید به موضوعات پیچیدهتر بپردازید.
این فیلمنامهنویس ادامه داد: به این دلیل ما داستانهای کوتاه شبیه به هم بسیاری مواجه هستیم که اینها از تجربه زیستی فیلمساز نمیآیند و تجربه رسانهای است. تکیه بر تجربه زیستی به این دلیل باعث دوری از کلیشه شدن میشود که هیچ دو نفری نمیتوانند یک داستان را یک مدل بنویسند.
وی به نگه داشتن تمرکز در فیلمنامه از نظر زمان، فشردگی و شخصیت اشاره کرد و افزود: دادن شکلی منظم به فرضیه نکته مهمی است که باید تقویت شود و از طریق پرسشها اتفاق میافتند. اصولا پرسشها منطق پایه فیلمنامه را قویتر میکنند و در دفتریادداشت فیلمنامهنویس معنا پیدا میکنند. مشکل اصلی در فیلمنامهها فقدان رویکرد است. منظم کردن جهان فیلمنامهنویس و تسلط بر فرم از نکات مهمی هستند که باید مورد توجه قرار بگیرند.
عقیقی با اشاره به اینکه چگونه عناصر متغیر شروع میکنند به تغییر دادن مسیر داستان نه برعکس، ادامه داد: ما یک قطب اصلی و یک قطب مخالف داریم و این تضاد باید تبدیل به یک موقعیت شوند.
وی با بیان اینکه لحظهها مسئله فیلم کوتاه هستند، اضافه کرد: اگر فیلم کوتاه در دو سه دقیقه اول نتواند خودش را معرفی کند مخاطب با آن همراه نمیشود. در فیلم کوتاه باید سیر معینی وجود داشته باشد، مقدمه و نتیجهگیری کنار گذاشته شود و به مسئله پرداخته شود.
این فیلمنامه»نویس با اشاره به اینکه واقعیت در برابر فیلم شدن مقاومت میکند، افزود: برخی داستانهای واقعی برای اینکه تبدیل به فیلم شود نیاز به تغییراتی دارند و باید ویرایش شوند. زمانی که عین واقعیت را به فیلم تبدیل میکنید واقعیت تغییر میکند و آن چیزی که نوشته میشود به لحاظ دراماتیک عینیت دارد نه واقعیت.
وی درباره شخصیتپردازی در فیلم کوتاه توضیح داد: ما چیزی به عنوان شخصیتپردازی درفیلم کوتاه نداریم و در فیلم کوتاه شخصیت داریم. زمانی که کنشی اتفاق میافتد شخصیت شکل میگیرد. زمانی که کنشی به وجود میآید شخصیت نکته ای که باید بگوید را میگوید و رویکرد و شخصیت نویسنده را نیز نشان میدهد.