رضا فهیمی در گفتگو با «هنروتجربه»: امیدوارم «سفیدپوش» به مراحل بعدی اسکار هم راه پیدا کند/ هیچ چالشی در ساخت فیلم کوتاه جز مباحث اقتصادی وجود ندارد

رضا فهیمی می‌گوید هیچ چالشی در ساخت فیلم کوتاه به جز مباحث مالی و اقتصادی وجود ندارد و او هم از این قاعده مستثنی نبوده است اگرچه حامی «سفیدپوش» انجمن سینمای جوانان ایران بود اما به واسطه تورم و هر آن چیز که باید در پروژه استفاده می‌شد، مجبور شده است ماشینش را بفروشد و بخش زیادی از هزینه را از جیب خود بگذارد اما فکر می‌کند ارزشش را داشته است.

به گزارش روابط‌عمومی انجمن سینمای جوانان ایران به‌نقل از سایت هنروتجربه، ۲۹ شهریورماه بود که اعلام شد فیلم کوتاه «سفیدپوش» ساخته رضا فهیمی به نودوچهارمین دوره جوایز آکادمی هنرها و علوم سینمایی اسکار معرفی شده است.

همین موضوع بهانه‌ای شد تا با رضا فهیمی نویسنده و کارگردان این فیلم کوتاه گفت‌وگو کنیم که در ادامه می‌خوانید.

فهیمی با بیان اینکه درگاه ورود به آکادمی اسکار یکسری جشنواره‌هایی هستند که مورد تایید آکادمی اسکار باشند، گفت: از بین چند هزار جشنواره‌ای که در دنیا برگزار می‌شود حدود ۱۷۰ جشنواره مورد تایید اسکار هستند که از چند ماه پیش جشنواره فیلم کوتاه تهران پس از ۳۷ دوره برگزاری مورد تایید آکادمی اسکار قرار گرفت.

کارگردان «سفیدپوش» ادامه داد: از آنجاکه این فیلم کوتاه جایزه بزرگ بخش بین‌الملل جشنواره را از آن خود کرده بود از درگاه جشنواره فیلم کوتاه تهران وارد اسکار ۲۰۲۲ شد.

فیلم‌های کوتاه ایرانی به استانداردهای جهانی رسیده‌اند

فهیمی درباره جایگاه فیلم کوتاه در ایران اظهار کرد: در چند سال اخیر فیلم‌های کوتاه ایرانی به لحاظ کیفی و فنی به استانداردهای جهانی رسیده‌اند که این اتفاق بسیار خوبی است و مصداق آن را می‌توان در فیلم‌های کوتاهی جستجو کرد که به جشنواره‌های مختلف راه می‌یابند و افتخاراتی را کسب می‌کنند که نشان می‌دهد سینمای فیلم کوتاه به شکل مستقل مانند سینمای دنیا در جریان است و در دنیا حرف برای گفتن دارد.

تورم روی سینمای کوتاه هم اثر گذاشته است

وی از چالش‌های ساخت فیلم‌ کوتاه مطرح کرد: در فیلم کوتاه به واسطه زمان کوتاهی که دارد، نمی‌توان به طور کامل به شخصیت‌ها پرداخت و مثل ساختار کلاسیک به فیلمنامه فیلم کوتاه نگاه و مقدمه‌چینی و شخصیت‌پردازی کرد به عنوان مثال در یک فیلم سینمایی ۱۰ دقیقه اول می‌توان جغرافیا، شخصیت‌ها، مساله فیلم و… را برای مخاطب تشریح کرد اما در فیلم کوتاه فرصتی برای این کارها نیست و باید به صورت موجز و کمی سخت‌تر از فیلمنامه بلند در ۲ دقیقه ابتدایی قصه را شروع، مساله را مطرح و مخاطب را جذب کرد.

این فیلمساز فیلم کوتاه افزود: در سینمای بدنه یا سینمای بلند چالش‌های کمتری برای ساخت وجود دارد چراکه سرمایه فیلم از جای دیگری تامین می‌شود، فیلمساز مجبور نیست از جیب خود هزینه کند و بسیاری از دغدغه‌ها را ندارد اما یک فیلمساز فیلم کوتاه ممکن است گاهی مواقع به همه موارد فکر کنند جز پلان کار چراکه تورم و اوضاع بد اقتصادی روی سینمای کوتاه هم اثر گذاشته است و فیلمسازی که از جیب هزینه می‌کند باید حواسش به همه مسایل باشد.

«هنروتجربه» فیلمسازان را به ساخت فیلم کوتاه تشویق کرد

فهیمی درباره نقش «هنروتجربه» در ساخت فیلم‌های کوتاه تصریح کرد: «هنروتجربه» اتفاق خوبی است چراکه فیلم کوتاه در گذشته هیچ درگاهی برای مخاطب عام و خاص نداشت و اینگونه فیلم‌ها فقط در یکسری اکران‌های خصوصی و یا در جشنواره‌ها به اکران درمی‌آمدند اما خوشبختانه با تاسیس موسسه «هنروتجربه» هم فیلم‌های کوتاه و هم فیلم‌های تجربی، مستقل و هنری فرصت نمایش به صورت عام پیدا کرده‌اند.

وی ادامه داد: این فرصت اکران باعث شده است فیلمسازان انگیزه و عشق بیشتری نسبت به ساخت پیدا کنند در حقیقت «هنروتجربه» فیلمسازان را به ساخت اثر تشویق و شرایط اکران را برای آن‌ها فراهم کرد چراکه می‌داند فیلمساز با خلق اثر به دنبال دیده شدن آن است نه اینکه کارش تنها در جشنواره‌ها به نمایش دربیاید.

ایده «سفیدپوش» از قصه «نعلبکی پنیر» محمد صالح علا می‌آید

نویسنده «سفیدپوش» در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره ایده این فیلم کوتاه بیان کرد: روزی یکی از دوستانم با نام حسین فرضی‌زاد فایل صوتی از محمدصالح علا برایم فرستاد که ایشان در رادیو پیام در حال گفتن قصه «نعلبکی پنیر» بود و دوستم باتوجه به شناختی که از من داشت، پیشنهاد داد روی این قصه فکر کنم و با تهیه‌کنندگی خودش فیلم را بسازیم البته چون ایشان در آن زمان ایران نبود، خود تهیه‌کنندگی کار را برعهده گرفتم.

فهیمی افزود: زمانی که قصه را گوش دادم دقیقا به همان حال خوبی رسیدم که با خواندن داستان «کودکان ابری» بدان دست پیدا کرده بودم با اینکه بخش‌هایی از قصه بریده شده بود اما ۵ تا ۶ بار قصه را گوش دادم و تصمیم گرفتم با محمدصالح علا گفتگو کنم که در نهایت بعد از مدت‌ها توانستم جلسه‌ای را با ایشان ترتیب بدهم. ایشان در آن جلسه نظرش بر این بود که این قصه فضای بسیار ذهنی دارد، به تصویر کشیدن آن سخت و در قالب داستان جذاب است.

وی یادآور شد: اما من فیلمنامه‌ای بر اساس قصه «نعلبکی پنیر» نوشتم و وقتی آن را برای محمد صالح علا فرستادم، به ساخت اثر تشویقم کرد. با اینکه بسیاری از دوستان نظرشان بر این بود که این کار ممکن است هزینه‌های سنگینی را به پروژه تحمیل کند و موفقیتی حاصل نشود اما «سفیدپوش» را ساختم و خوشحالم فیلم موفق شده است.

استفاده از عوامل بومی کار را برای ما راحت‌تر ‌کرد

تهیه‌کننده «سفیدپوش» با بیان اینکه لوکیشن قصه فیلم به دلیل آنکه خود اهل کرمان است، بافت شهر را می‌شناسد و با حال و هوای مردم آن منطقه آشناست، شهر رفسنجان است، تصریح کرد: قصه‌های فیلم‌های کوتاه من معمولا در فضای بومی آن منطقه رخ می‌دهد و «سفیدپوش» هم مانند «کودکان ابری» در آنجا می‌گذرد اما لوکیشن فیلمبرداری کردستان بوده است چراکه به روستا و آب و هوایی نیاز داشتم که در کرمان نبود.

فهیمی در پاسخ به این پرسش که آیا در شهرهای دیگری جز تهران امکانات لازم برای ساخت فیلم وجود دارد یا نه، گفت: در پایتخت انواع عوامل، تجهیزات و هر آن چیزی که در حیطه سینما نیاز باشد با هر کیفیتی پیدا می‌شود اما خوشبختانه در برخی از شهرها که تولیدات زیاد شده است و فیلمسازی جریان دارد عوامل و بازیگران خوبی حضور دارند به گونه‌ای که ما در تولید «سفیدپوش» علاوه بر آنکه دوستانی از تهران آمده بودند از عوامل حرفه‌ای کردستان و کرمان هم بهره گرفتیم چراکه آن‌ها به شرایط جغرافیایی منطقه آشنا بودند و این کار را برای ما راحت‌تر می‌کرد.

به واسطه تورم مجبور شدم ماشینم را بفروشم

وی درباره چالش‌های ساخت «سفیدپوش» اظهار کرد: هیچ چالشی در ساخت فیلم کوتاه به جز مباحث مالی و اقتصادی وجود ندارد و من از این قاعده مستثنی نبودم اگرچه حامی «سفیدپوش» انجمن سینمای جوانان ایران بود اما به واسطه تورم و بالا رفتن دستمزدها و هر آن چیز که باید در پروژه استفاده می‌شد، مجبور شدم ماشینم را بفروشم و بخش زیادی از هزینه را از جیب بگذارم. چالش اصلی تولید این فیلم کوتاه همین بود اما فکر می‌کنم ارزشش را داشت.

سازنده «سفیدپوش» درباره قصه این فیلم کوتاه عنوان کرد: «سفیدپوش» قصه پیرزنی است که نعبلکی پنیر محلی را که خود درست کرده است به پسر بچه ۱۰ ساله روستایی می‌دهد و از او می‌خواهد پیغامش (نعلبکی پنیر محلی) را به پدرش که معلم روستاست، برساند.

امیدوارم «سفیدپوش» به مراحل بعدی اسکار هم راه پیدا کند

فهیمی در پایان با اشاره به اینکه با راه‌یابی «سفیدپوش» به اسکار جایزه‌اش را گرفته است، گفت: من به شخصه منطقی و واقعی به دنیا نگاه می‌کنم اما باید بگویم راه‌یابی به مراحل بعدی و کسب جایزه کمی دشوار است و فعلا تا همین مرحله اتفاق خوبی رخ داده اما امیدوارم «سفیدپوش» به مراحل بعدی هم راه پیدا کند.

این فیلم که با حمایت انجمن سینمای جوانان ایران تولید شده است، پیش از این در رویدادهای بین‌المللی مهمی همچون جشنواره «کلرمون فران» فرانسه، جشنواره «شورت شورتس» ژاپن (از فستیوال‌های اسکارکوالیفاید)، جشنواره کونکورتو ایتالیا و… حضور داشته است. این فیلم همچنین در گروه پنج‌گانِ کوتاه از اواخر مهر ۱۴۰۰ در «هنروتجربه» اکران خواهد شد.