شب «کتاب و کتابخوانی» در سی و سومین جشنواره بین المللی فیلم کوتاه با رونمایی از اثر «پسرک چشم آبی» و اعلام برگزیدگان بخش «کتاب و سینما» برگزار شد.
به گزارش ستاد خبری جشنواره فیلم کوتاه تهران، شب «کتاب و کتابخوانی» با حضور فرید فرخنده کیش؛ دبیر جشنواره سی وسوم، مجید غلامی جلیسه؛ مدیرعامل خانه کتاب، سید جواد میرهاشمی؛ مدیر بخش کتاب و سینما، محمود دولت آبادی، جواد مجابی، فرزاد موتمن، وحید موسائیان، کامبیز روشن‌روان و تنی چند از مسئولان انجمن سینمای جوانان ایران و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.
فرخنده کیش: پاشنه آشیل سینما فیلمنامه است
در ابتدای این نشست فرید فرخنده کیش، دبیر سی و سومین جشنواره فیلم کوتاه تهران با بیان اینکه خوشحالم امشب دو حوزه در یک جشنواره که بنیانش جوانان هستند، در کنار هم قرار گرفته‌اند، گفت: پاشنه آشیل سینما فیلمنامه است. دو سال پیش که فیلم کوتاهی از ایران نامزد اسکار شده بود، به ما ثابت شد که ادبیات می‌تواند پایه ای برای تاثیرگذاری باشد.
مدیر عامل انجمن سینمای جوانان ایران ادامه داد: آقای جلیسه باب ورود ما را به دنیای ادبیات باز کرد که طبعاتش در سال های آینده، ثمرات مثبتی خواهد داشت. امسال با حمایت‌های کلان‌تری که خانه کتاب انجام داد جشنواره‌ای در دل جشنواره کوتاه در حوزه سینما و کتاب داشتیم.
غلامی جلیسه: در تلاش هستیم اهالی کتاب و سینمارا به هم نزدیک کنیم
در ادامه برنامه مجید غلامی جلیسه، مدیرعامل خانه کتاب با بیان اینکه خوشحالم با بهانه‌ای مبارک به نام کتاب دور هم جمع شدیم، اظهار کرد: اگر کاری انجام شده از هر دو طرف بوده است؛ بخصوص با نگاه آینده نگرانه‌ای که معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دارد، این حمایت‌ها منتج به کارهای خوبی انجامیده که سینما یکی از آنها است.
او اضافه کرد: حیف است که این فاصله بین کتاب و سینما وجود داشته باشد و ما در تلاش هستیم که اهالی این دو حوزه را با هم نزدیک کنیم. این بهانه‌ها را گشتیم و پیدا کردیم و رسیدیم به انجمن سینمای جوانان ایران که همت کردند تا کتاب بیش از گذشته خود را نشان دهد و امروز شاهد آثار قابل توجهی مرتبط با کتاب هستیم.
مدیرعامل خانه کتاب با اشاره به اینکه کارهای خوبی در ادبیات منتشر می‌شوند که نباید صرفا در کتاب بمانند، تصریح کرد: خوب است که سینماگران این کتاب‌ها را به آثاری تبدیل کنند تا مردم هم به وسیله سینما آنها را ببینند.
جلیسه در پایان گفت: مردم ما کتاب را کمتر می‌خوانند و کتاب دیدن می‌تواند به آنها کمک کند. امیدوارم این جشنواره‌ها به گونه‌ای باشد که مردم ما اقبال خوبی به کتاب و سینما نشان دهند.
مجابی: هیچ چیزی تنها یک نسخه نیست
ادامه برنامه با رونمایی از بسته فرهنگی «پسرک چشم آبی» همراه بود که جواد مجابی، کامبیز روشن‌روان و بهزاد شیشه‌گران برای رونمایی از پوستر آن به روی صحنه آمدند.
مجابی در این بخش از برنامه خاطرنشان کرد: کتابی که ۴۰ سال پیش منتشر شد، فرصتی پیدا کرد که دوباره منتشر شود و در کنار یک فیلم قرار گیرد. امیدوارم، این فرصت خجسته‌ای برای پیوند سینما و ادبیات و ارتباط ما با نسل جوان که آینده متعلق به آنها است باشد.
پس از پخش مستندی درباره جواد مجابی با عنوان «پسرک چشم آبی» و مستندی دیگر درباره توران میرهادی، بار دیگر جواد مجابی برای قصه‌خوانی به روی صحنه آمد. این شاعر و نویسنده با اشاره به اینکه زندگی من ۷ سال در روستا و قزوین زندگی کردم و بعد به تهران آمدم، بیان کرد: اوایل دهه ۵۰ به داستان کوتاه روی آوردم و نقشه‌ای برای این داستان‌ها کشیدم که یک سری در روستا و قزوین و بقیه در تهران بگذرد.
او ادامه داد: بخش اول این داستان‌ها را نوشتم که در روستا می‌گذشت. این اثر با نام «من و ایوب و غروب» وارد کتابخانه شد. در آن زمان نویسنده‌هایی که برای بزرگسالان می‌نوشتند برای کودکان نیز داستان می‌نوشتند. ما بیشتر آنچه که فکر می‌کردیم برای کودکان مفید است می‌نوشتیم. داستان دیگری نیز با نام «پنیر بالای درخت» چاپ شد و پس از آن دیگر داستان‌هایی که برای کودکان نوشتم، منتشر نشد.
مجابی پس از خواندن داستان «پنیر بالای درخت»، عنوان کرد: هر داستانی را می‌توان چند نوع شروع ادامه و پایان داد. احتمالات مختلف یک اثر در این کتاب مطرح شده و به کودکان می‌آموزد که هیچ چیزی تنها یک نسخه نیست و نسخه‌های متعددی می‌توان از آن بیافرینیم.
روشن روان: موسیقی «پسرک چشم آبی» را به دعوت احمدرضا احمدی ساختم
کامبیز روشن روان، آهنگساز اثر «پسرک چشم آبی» کسی بود که پس از مجابی به سخنرانی پرداخت. او در ابتدای سخنانش، گفت: موسیقی «پسرک چشم آبی» را سال ۵۱ به دعوت احمدرضا احمدی ساختم. متاسفانه توفیق دیدار جواد مجابی را نداشتم و فقط داستان را گرفتم و بر اساس این داستان که چندین بار خواندم موسیقی‌اش را ساختم که شاید در زمان خود موسیقی بکری بود.
او اضافه کرد: بکر به این معنی که در آن زمان اوج شکوفایی موسیقی پاپ بود و موسیقی که نگاه ردیف دستگاهی ایران را داشته باشد کم بود. این موسیقی در آن سال‌ها ساخته شد و مورد توجه قرار گرفت. چرا که شیوه جدیدی از موسیقی نویسی بود.
این آهنگساز با بیان اینکه تا چند سال بعد از آن تبدیل به یک ماکت در موسیقی ایرانی شد و آهنگسازان زیادی از این طریق موسیقی ساختند، اظهار کرد: همین امر باعث شد تا با عباس کیارستمی آشنا شوم و اولین موسیقی فیلم را برای فیلم «مسافر» بسازم. این شیوه موسیقی باعث شد حرکت جدیدی در موسیقی سینمای ایران و داستان و اجراهای صحنه‌ای به وجود بیاید.
روشن‌روان با اشاره به اینکه این موسیقی ترجمان موسیقایی خود داستان است، افزود: این روش در دیگر آثار خودم نیز به یک اصل درآمد و تلفیق موسیقی ایرانی با موسیقی غربی که سازهای غربی در خدمت سازهای ایرانی باشد، در این آثار مشاهده می‌شود.
موتمن: در فیلم کوتاه فرصتی برای قصه پردازی نیست
پس از قرائت بیانیه هیئت داوران بخش کتاب و سینما که توسط سید جواد میرهاشمی انجام شد، فرزاد موتمن به روی صحنه آمد و با یادی از رائول کوتار، فیلمبردار فرانسوی که امروز درگذشت، تصریح کرد: نمی‌دانم چرا از من خواستند در بخش ادبیات و سینما داور باشم؛ همه فکر می‌کنند که من کتاب زیاد می‌خوانم اما اینطور نیست و زمانی کتاب می‌خوانم که به آن احتیاج داشته باشم و همه فکر می‌کنند من روشنفکر هستم؛ در صورتی که من یک آدم کاملا معمولی هستم.
او در ادامه عنوان کرد: به نظر می‌آید فیلم کوتاه نمی‌تواند چندان به ادبیات نزدیک شود. چون کوتاه ساخته می‌شود و فرصتی برای قصه پردازی نیست. به نظر می‌آید فیلم کوتاه در بهترین شکل موقعیتی را نشان می‌دهد و ناگهان آن موقعیت واژگون می‌شود اما این به این معنی نیست چون کوتاه می‌سازید نباید کتاب بخوانید.
کارگردان فیلم «خداحافظی طولانی» با تاکید بر اینکه کتاب خواندن به فیلمساز دید می‌دهد و تخیل او را گسترش می‌دهد و با انواع روایت‌ها آشنا می‌کند، خاطرنشان کرد: برای فیلمساز شدن به چیزی بیشتر از اینها احتیاج داریم. کسانی که کتاب می‌خوانند شبیه دایره المعارف می‌شوند. در صورتی که چیزی که یک فیلمساز احتیاج دارد یک جهان بینی است.
موتمن با بیان اینکه سینمای ما بخصوص در فیلمنامه نویسی از فقدان جهان بینی لطمه می‌خورد، گفت: جهان‌بینی یعنی دنیای اطراف را ببینیم و آن را تحلیل کنیم و بدانیم چه اتفاقی می‌افتد. اینکه ما نمی‌توانیم فیلمنامه خوب بنویسیم، به این دلیل است که فیلمنامه نویسان ما نگاهی به اطراف خود ندارند و فیلمنامه‌ها پر از حفره و کاراکترهای بی‌معنی است. مشکل اصلی در این است که ما آن اعتماد به نفس را پیدا نمی‌کنیم که خودمان را بسازیم و ایده‌هایی داشته باشیم.
او در پایان تاکید کرد: مهمترین نکته در فیلمسازی، خود سازی است که بخشی از آن کتاب و موسیقی، بخش دیگر زندگی، ازدواج و سفر کردن و بخش دیگر آن این است که اعتماد به نفسی پیدا کنیم که بتوانیم جهان اطراف‌مان را بهتر ببینیم.
اعلام برگزیدگان بخش کتاب و سینما
در ادامه برنامه جوایز برگزیدگان دوم، سوم و چهارم بخش کتاب و سینما اهدا شد. بر اساس رای هیات داوران، در بخش داستانی از میان ۶ نامزد نهایی جایزه چهارم به فیلم داستانی «حساسیت فصلی» به کارگردانی سعید وکیلی تعلق گرفت. این اثر بر اساس داستانی از هاروکی موراکامی، در کتاب «کجا ممکن است پیدایش کنم» خلق شده است. این داستان در بهار ۱۳۸۶ توسط نشر چشمه منتشر شده است.
جایزه سوم به فیلم داستانی «حفره مشترک» به کارگردانی اسماء ابراهیم زادگان تعلق گرفت. این اثر با اقتباس از داستان «حفره مشترک» به نویسندگی محمدرضا زمانی خلق شده است. داستان «حفره مشترک» در مجله «همشهری داستان» منتشر شده است.
جایزه دوم این بخش نیز به فیلم داستانی «نیستان» به کارگردانی ابراهیم ایرج‌زاد تعلق گرفت. این اثر، اقتباسی از است از مجموعه داستان «سه دختر گل فروش» نوشته مجید قیصری که در بهمن ماه ۱۳۸۶ توسط نشر سوره مهر منتشر شده است.
جایزه نقدی، لوح سپاس و تندیس هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران به برگزیدگان این بخش اهدا شد. جایزه بزرگ این بخش جشنواره در مراسم اختتامیه سی و سومین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران اعلام خواهد شد.
در ادامه برنامه محمود دولت آبادی که برای حضور در شب «کتاب و کتابخوانی» در جشنواره فیلم کوتاه تهران حاضر شده بود، به داستان خوانی پرداخت.
پخش کلیپی از زنده یاد عباس کیارستمی بخش پایانی شب «کتاب و کتابخوانی» بود.
سی و سومین جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران ۱۸ تا ۲۴ آبان به دبیری فرید فرخنده کیش برگزار می شود.
