پروانه احمدی[1]
Prvnhahmadi61@gmail.com
چکیده
فیلم کوتاه، تصویری از موقعیتی خاص یا بیان لحظههایی از واقعیت است که روی جزئیات تمرکز میکند و در یک مقطع کوتاه زمانی به یک ایدهی تصویری عمیق میپردازد. روایت داستانهای موجز و کوتاه با استفاده از ابزارهای شاعرانه و ایماژها از تمهیدات تولید فیلم کوتاه است و این ویژگی در شعرهای کوتاه یانیس ریتسوس نیز به شکل قابل تأملی وجود دارد. روایت و وجود خردهروایتها عنصر برجسته و ناگسستنی شعرهای او است. او استاد فضاسازیهای سینمایی است. فضاهایی که اغلب سوررئالیستی است. خواننده با خواندن شعرهای ریتسوس احساس میکند در تاریکخانهای نشسته است و فیلمهای کوتاه و رؤیاگونهای میبیند که در ظاهر ارتباطی با هم ندارند، اما رشتهای نامرئی در میان این فیلمها وجود دارد که اندکاندک بیننده را وارد دنیای پر از امیدها و هراسها و زیباییها و زشتیهای شاعر میکند. او در شعر حرف نمیزند بلکه تجسم میبخشد. او عناصر شعر را همچون طراحی صحنه با میزانسنی دقیق میچیند. شخصیتها نیز در آثار او دارای تضاد، کنش و واکنش هستند. در این پژوهش تلاش شده تا نمونههایی از مجموعه شعرهای ریتسوس از منظر جلوههای سینمای کوتاه مورد بررسی قرار گیرد و مسألهی آن، طرح شاخصها و شواهدی مبتنی بر وجود جنبههای سینمایی در شعرهای او است. روایت ریتسوس از موقعیتهای داستانی کوتاه و غیر منتظره و توصیف او از صحنه، قاببندی و اندازهی نماها، حالات شخصیت، نقطهی دید و صداهای محیطی از مواردی است که گمان قابلیتهای سینمایی شعرهای او را تأیید میکند.
واژههای کلیدی: سینما، فیلم کوتاه، شعر، یانیس ریتسوس
[1] کارشناس ارشد ادبیات نمایشی، دانشگاه تربیت مدرس.